De keerzijde van het consumptiegeluk

De consumptieboodschap

We horen het dagelijks: "als je ons product koopt, dan ben je gelukkig" (eventjes toch). De boodschap wordt wel mooi verpakt, "met een strik er rond". Achteraf blijkt de strik vaak een strop te zijn, maar meestal zien we dit niet.

Dit is lang niet zo onschuldig als het eruit ziet. Er zit een gans systeem achter, noem het "Het Systeem", "Big Brother" *, of wat dan ook, die de uitdrukkelijke bedoeling heeft dat de mens zich oppervlakkig vrij goed voelt, wat ik hier "consumptiegeluk" noem, maar dieper zich ronduit gekweld voelt.
Waarom doet "Het Systeem" dit?

De mens,
moet slecht in zijn vel zitten,
anders functioneert
onze consumptiemaatschappij niet meer *

Een mens die goed in zijn vel zit zal flink wat minder, en ook veel bewuster, consumeren. Deze mens stelt zich vragen zoals:

• Wil ik wel een "economie" die duizenden mensen per dag laat sterven?
• Wil ik wel een "economie" die het tropisch regenwoud kapt?
• Wil ik wel een "economie" die de lucht en het water verontreinigd? Die de mensen voortdurend onder stress zet? Die alle rust overspoelt met lawaai? Die vrij massale kanker tot gevolg heeft? En zo kunnen we nog een stuk doorgaan.
• Wil ik een product waar kinderarbeid aan te pas kwam? Of zwaar onderbetaalde arbeid?
• Wil ik wel een "economie" die onze ganse planeet op de rand van de afgrond brengt?

Kort samengevat: we staan voor de keuze tussen enerzijds de "economie" * - die ooit economie geweest is, maar afgegeleden is tot heel veel rotzooi - en anderzijds het bewoonbaar houden van de planeet en het voortbestaan van de mensheid.

Over consumptiegeluk

Consumptiegeluk is (letterlijk) de combinatie van consumptie en geluk.
Wat is geluk? Voelt de mens zich gelukkig?

De doorsnee Westerse mens is gelukkig,
omdat hij of zij niet ongelukkig is.
Meer hierover in "Geluk en ongeluk - vreugde en verdriet" *

We worden ons voortdurend consumptiegeluk én consumptieongeluk voorgehouden. Consumptiegeluk, bijvoorbeeld: "als je ons product koopt, dan ben je gelukkig". Consumptieongeluk, een voorbeeld: "je bent ongelukkig, want je bent te dik".
Laten we eens op dit laatste voorbeeld ingaan. Vele vrouwen voelen zich slecht in hun vel ondanks ze een normaal, gezond lichaamsgewicht hebben. Wat is een normaal lichaamsgewicht? Een lichaamsgewicht volgens de norm *. Wat is de norm? Welke norm? Er bestaan namelijk twee normen, met name de norm van de gezondheid, en de norm van de life-style. De beiden normen liggen een stuk uiteen, zodat je nooit aan beiden kan voldoen. Ofwel ben je gelukkig volgens de life-style-norm, maar niet gezond (zo wordt een mannequin soms "een kapstok" genaamd), ofwel ben je gezond, maar voldoe je niet aan de norm die "de maatschappij" stelt. Het aangeboden, zeg maar ingestampte, consumptieongeluk zit vernuftig in elkaar.

"Het Systeem"

Wie stelt de norm van de life-style? Het is niet de maatschappij die deze norm stelt, het is "Het Systeem", of noem het "Big Brother" *, of nog iets anders. "Het Systeem" is zodanig verstopt, weggeborgen, dat we er zelfs geen naam voor hebben.
"Het Systeem" zorgt er voor dat we altijd innerlijk ongelukkig zijn (bijvoorbeeld "je bent te dik"). Tegelijkertijd deelt "Het Systeem" snoepjes uit.

Een voorbeeld van zo een snoepje is een snoepreisje, dat je kan winnen. Letterlijk is dit ook waar, je hebt bijvoorbeeld één kans op tienduizend. En toch lopen de mensen er in. Niet gewonnen? Volgende keer beter!

"Het Systeem" zorgt voor oppervlakkige voldoening, dit in ruil voor een dieperliggende kwelling. Doordat de mens zich gekweld voelt, gaat hij (of zij) steeds op zoek. Hierbij biedt "Het Systeem" (oppervlakkige) oplossingen aan. Deze oppervlakkige toestanden brengen de mens meer en meer uit zijn evenwicht, waardoor de dieperliggende onvoldaanheid en kwelling groeit.

Een voorbeeld van oppervlakkig geluk is "waaaaaauw!". Waaaaaauw: even flitsen, en het is voorbij. Op naar de nieuwe waaaaaauw! Het houdt ons wel naar het lijntje, of beter gezegd aan het denken. Aan het denken? Voor "Het Systeem" mooi meegenomen, want het denken is in vrij hoge mate manupuleerbaar.

Meer en meer mensen doorzien dit systeem, ook al is er nog een flinke weg te gaan.

Wakker worden!

Het consumptieleven brengt ons oppervlakkigheid, wat resulteert in een soort slapen.

Slapen? In het Oosten noemt men dit "onwetendheid". Het is een vorm van spiritueel slapen.

De "snoepjes" die we van "Het Systeem" voorgeschoteld krijgen, wiegen ons in slaap. Vooral via reclame wordt ons "ingespoten" hoe wij moeten denken en leven, met nog de illusie erbij dat het onze eigenste aller-persoonlijkste keuze is. En velen onder ons geloven dit nog ook. Waarom? Omdat ons ego * er verzot op is.

Iets waar ik me persoonlijk aan erger is het volgende: fysiek geweld wordt niet getolleerd. Wanneer bijvoorbeeld een leraar een leerling een fysieke tik heeft, is de kans groot dat de leraar geschorst wordt. Mentaal geweld daarentegen: geen probleem! Per dag worden tientallen mentaal behoorlijk betwistbare boodschappen ingehamerd, vooral via reclame. Dit mag, niemand ziet er een probleem in. Geen probleem? Toch wel, het is gewoon schizofreen (gespletenheid, in dit geval tussen lichaam en geest). Deze schizofrenie is een belangrijke factor in de diepe kwelling (die hoger aan bod kwam). Het is tevens een belangrijke oorzaak van drama's, die dan toegeschreven worden aan een losgeslagen gek. "Het Systeem" heeft in dergelijke drama's welliswaar (vermoedelijk, meestal) geen rechtstreeks aandeel, maar onrechtstreeks - via de innerlijke diepe kwelling bij de mensen - is hun bijdrage heel groot (1).

We "sliepen" zo sterk dat we vergaand ongevoelig werden. De wereld staat op instorten terwijl velen het niet eens weten. Dit kan catastofaal uitdraaien.

Er bestaan mensen die nooit (fysieke) pijn hebben. Ze kunnen hun hand op een brandende kachel leggen en niet eens voelen dat er iets aan de hand is. Hun hand verbrandt uiteraard wel, met alle gevolgen vandien.
Het is behoorlijk gevaarlijk om compleet ongevoelig te worden voor tal van zaken. Mensen die fysiek ongevoelig zijn, zijn (gelukkig maar) grote uitzondering. Mensen die psychisch ongevoelig zijn? Dat blijkt bij onze hedendaagse life-style te horen. Uiteraard klapt dit vroeg of laat om.

Slecht weinigen zijn wakker. Een voorbeeld:

Per dag sterven 17.000 kinderen van de honger
Hoofdoorzaak: World Trade (wereldhandel)*

Wie ligt hier wakker van? Wij weten het, maar ook de illusie dat wij er niets aan kunnen doen wordt ons ingespoten. Vind jij dat normaal?
Mensen die "slapen" zien niet wat er écht gebeurd. Slechts weinigen zien hoe rampzalig de huidige wereldhandel en wereldeconomie wel is.

Onze "economie", zoals die nu is, kan niet anders dan duizenden doden per dag maken, dan het tropisch regenwoud te kappen, dan mensen in de derde-wereld te onderdrukken, en ga zo maar door.

Het tij is wel aan het keren.

"Het Systeem" tast ons in de diepte aan

"Het Systeem" schotelt ons voor dat we vrije mensen zijn, die leven in "het vrije Westen". Dat is zo als je netjes binnen de lijntjes loopt die "Het Systeem" uittekent. Dit betekent onder andere dat je vrede neemt met vergaande oppervlakkigheid, want ook dat is een voorschrift.
"Het vrije Westen" zorgt er voor dat we kanker krijgen, dat er geen gezonde - niet aangetaste - lucht meer is, dat er voortdurend lawaai is waardoor de mens niet tot innerlijke rust kan komen, dat op tv voortdurend oppervlakkigheid en geweld troef is, en ga zo maar door. Is dat vrijheid?
Wij zijn - vooral psychisch - slaven van "Het Systeem", maar dit wordt weggemoffeld via oppervlakkig consumptiegeluk. Het wordt hoog tijd dat de grote meerderheid zich hiervan bewust is.

Is de doorsnee Westerse mens gelukkig? Nee, diep innerlijk loopt het grondig fout.

Waarom zoeken zoveel mensen naar zingeving? Omdat we er inderdaad moeten naar zoeken; de essentie is ondergesneeuwd *. De doorsnee Westerse mens ongelukkig? En dan? Dan draait onze "economie", alles oké. In wat voor een shit leven wij?